Peyzaj Bakımına Giriş

Peyzaj bakımı dediğimizde, adı üstünde peyzajınızın tüm elemanlarının sürekliliğini sağlamak anlaşılır. Yapısal peyzaj elemanlarından bitkisel peyzaj elemanlarına, yürüme yollarından seçtiğiniz bitkilere kadar peyzajınızın her kısmı ayrı türde bir bakım ister. Bakım, hem peyzajınızın güzel görünmeye devam etmesi hem de ziyaretçilerin olası tehlikelerden korunması için şarttır. Aynı şekilde, konut bahçelerinde daha küçük ölçekte de olsa benzer bir bakım çalışmasına ihtiyaç vardır. Böylece bahçeniz yıl boyu sizin ve komşularınızın gözüne hitap edecektir.

Peyzaj bakımına dahil olanlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Çim Alan Bakımı
• Zararlılarla Mücadele
• Bitki ve Ağaç Bakımı
• Havalandırma, Gübreleme ve Ara Ekim
• Yabani Ot Mücadelesi
• Mevsimsel Hazırlıklar
• Süs Havuzu Bakımı
• Sulama Sistemi Bakımı
• Yapısal Peyzaj Elemanlarının Temizliği

Peyzajınızın tamamının görünür olması ve işlevselliğini koruması için bakım kalemlerinin hepsiyle tek tek ilgilenilmesi gerekir!

İyi tasarlanmış bir peyzajda tehlikeli öğeler zaten bulunmamalıdır, ancak zamanla oluşan bazı tehlikeler de peyzaj bakımı sayesinde bertaraf edilebilir. Güçlü rüzgârlar ve yıldırım düşmesi gibi sert hava koşulları, dalları zayıflatıp kırılmalarına yol açabilirken, yosun tutan taşlar ve yollar, özellikle de ıslakken kayganlaşarak düşme tehlikesi yaratabilir. İşletmenizi bu tehlikelerden uzak tutmak istiyorsanız, peyzajınızın bakımını asla ihmal etmemeniz gerekir.

Ticari mülklerde bakımlı bir peyzaj, müşteriler açısından çekici olduğu gibi, aynı zamanda işletmenizin profesyonellik seviyesini de yansıtır. Bakıma önem vermek için bahçenizin illa ki çok formal bir peyzaj tasarımı olması gerekmez. Kır çiçeği bahçeleri ya da kuru peyzaj yapılmış alanlar bile düzenli bakıma ihtiyaç duyar ve bakımlı tutulduklarında mülkünüzün estetik değerine ve markanızın imajına önemli katkılarda bulunur.

Aşırı büyümüş bitkilerin gölgesinde kalmış bir arazi, ziyaretçilere yanlış bir izlenim verir; mülkünüze bakmadığınızı veya işletmenin kapanmış ya da kapanmakta olduğunu hissettirerek ziyaretçilerin ayağını keser! Ayrıca arazinize vandalları, grafiticileri ve istenmeyen misafirleri de çekebilir. Dolayısıyla bakım işlerinin üstesinden gelebilecek bir peyzaj şirketiyle çalışarak birkaç adım öne geçmek önemlidir.

Ev sahipleri için, bakımlı bir ön veya arka bahçe, evinize ve ayrıntılara ne kadar özen gösterdiğinizin göstergesidir. Bu da mülkünüzü gelip geçenlerin gözünde çekici hale getirerek evinizin değerini artırır.

Bakım, esasında bahçenin kendisi için de iyidir. Çalıları, ağaçları ve sarmaşıkları budamak, ölü sürgünleri ortadan kaldırarak bitkinin gücünü sağlam kısımlara aktarmasını ve sağlıklı büyümesini teşvik eder. Bu sayede mor salkım gibi bitkilerinizin bir mevsimde iki kez çiçek açtığını bile görebilirsiniz. Aynı şey ağaçlar için de geçerlidir. Ölü dalları temizleme amaçlı budama yapılabileceği gibi estetik gerekçelerle de -ağaçlara belli bir biçim vermek için- budama yapılabilir. Böyle düzenli bakım yapmak, toplamda bakım maliyetlerinizi azaltabilir çünkü bazı bitkiler ve ağaçlar ancak belli koşullarda geliştiğinden, bakımsız bitkiler çok fazla zaman, emek ve donanım kullanmanıza neden olur. Bu da mevsimsel bakımın tavsiye edilen bir şey olmakla kalmayıp bir mecburiyet olduğu anlamına gelir.

Bu yanıtlaması zor bir sorudur çünkü peyzaj bakımının maliyeti peyzajınızın büyüklüğüne ve hangi özellikleri barındırdığına bağlı olarak değişkenlik gösterir. Yine de şunu söyleyebiliriz ki, peyzaj bakımı ile ilgili bir şirketle çalışmaya başlamadan farklı teklifler almanız iyi olabilir. Böylece ortalama maliyetler ve bakım kapsamları hakkında bir fikir edinebilir, içlerinden size daha iyi hizmet sunabilecek bir şirketle çalışmaya karar verebilirsiniz. Gizli maliyetlerden kaçınmak için, fiyatlandırma konusundan şeffaf davranan bir şirketi seçmeniz yararınıza olur.

Bir peyzaj şirketi seçerken nelere dikkat etmeniz gerektiği konusunda "Doğru Bir Kurumsal Peyzaj Şirketi Nasıl Seçilir?" blog yazımıza göz atabilirsiniz!

Çim alanların canlı yeşil renklerini korumaları ve yabani otların her yanı kaplamasını engellemek için epey bir uzman dokunuşu gerekir. Çimlerin eşit boyda ve parlak kalabilmeleri için her mevsim yaklaşık 30 kez biçilmeleri gerekir. Özellikle düzenli bahçelerde, çiçek tarhlarınızın sınırlarını vurgulamak için, çimlerin kenarlarının çok düzgün tutulması elzemdir. Bu işler için gerekli zaman ve para, bahçenin büyüklüğüne ve biçimine bağlı olarak değişir. Geniş ve düz alanlar kolayca ve hızla çimle kaplanabilir ve sürücülü çim biçme makineleriyle biçilebilirken, daha küçük, eğimli veya tepelik bahçeler daha çok emek ve zaman ister, çünkü bu arazilerde daha küçük çim biçme makineleri kullanılır.

Uzman peyzajcılar, çim zararlılarıyla ve hastalıklarla mücadeleye de özel dikkat sarf eder çünkü bunlar çim biçme işlemi sırasında, hatta üzerlerine basılıp yüründükçe kolaylıkla yayılabilir. Çimlere karbonatlı su püskürtmek, ekosisteme zarar vermeksizin çim mantarlarını öldürmenin çevre dostu yollarından biridir. Ayrıca çim zararlılarıyla mücadelede yuvarlak solucanlardan yararlanmak da etkili ve sürdürülebilir bir yöntemdir. Zararlılar bu minik canlılarla beslenecekleri için çimlere zarar vermezler

Peyzaj şirketlerinin çoğu, ticari arazinize veya evinizin bahçesine yaptıkları ziyaret başına ödeme talep etmek yerine, mevsimlik veya yıllık sözleşme yapar. Mevsim yaklaşık 40 hafta sürer. Kış aylarında genellikle daha az bakıma ihtiyaç duyulurken, sık sık kar yağan veya don olan bir bölgede yaşıyorsanız, peyzaj şirketiniz sözleşmenize peyzajınızı yıl boyu güzel ve emniyetli tutmak için kar temizliği ve iri taneli kum uygulaması gibi konuları da dahil edecektir.

Gerisi ne tür bir peyzajınız olduğuna bağlıdır. Konutlardan, konaklama, sağlık ve ticari tesislerine kadar pek çok farklı peyzaj ihtiyacı vardır. Peyzajınızın bakımını yapacak bir şirket aramaya başladığınızda, görüştüğünüz şirketlere mümkün olduğunca fazla ayrıntı vermeye dikkat etmeniz önemlidir. Böylece mülkünüzün tüm ihtiyaçlarını karşılayacak nitelikte bir sözleşme yapabilirsiniz.

Peyzajınızın her bir unsurunun bakım sıklığı ihtiyacı farklıdır. Bununla birlikte en azından hava koşullarından ısıya, bayramlardan belirli günlere kadar her mevsime özgü farklı durumlara iyi bir uygulamadır.

Çiçek tarhları ve çim alanlar çiçeklenme ve büyüme sezonunda düzenli bakım isterken, büyük ağaçlar yalnızca ağır hava koşullarından veya zararlılardan etkilendikleri zaman genel bakımdan hariç bakıma ihtiyaç duyarlar. Arazi ne kadar büyükse bakım ihtiyacı ve dolayısıyla bakım maliyeti de o kadar büyük olacaktır.

Her yöredeki iklim dört belirgin mevsime sahip değildir, dolayısıyla peyzajınıza hakkıyla bakım yapabilmek için iklim koşullarınıza ilişkin uzman bilgisi gerekir. Hava koşulları yıl boyu değiştiğinden ve bitkilerin ve ağaçların bu değişimlere uygun şekilde hazırlanması şart olduğundan, peyzaj bakım çalışmalarının mevsimsel olarak yapılması genel bir tavsiyedir.

İyi tasarlanmış bir bahçede Ocak’tan Aralık ayına kadar çiçek görmek gerektiğinden, bu bahçeler sezonluk hazırlığın yanı sıra yıl boyu bakım isterler. Peyzajınızın diğer unsurları da bu bakımdan faydalanır çünkü bu arada taş kısımlar aşınmış, beton çatlamış veya kayganlaşmış, pergolalar yoğun rüzgâr ve yağmurdan yamulmuş olabilir.

İşte mevsimsel peyzaj çalışmalarının kısa bir özeti:

• İlkbahar: Dikim, çim biçme, gübreleme
• Yaz: Çim biçme, gübreleme
• Sonbahar: Yaprakların temizlenmesi, tropik bitkilerin kışa hazırlık amacıyla örtülmesi
• Kış: Kar veya don olduğunda yapısal peyzaj elemanlarının bakımı

Peyzajınızın aydan aya ihtiyaçları hakkında genel ipuçları için, buradan aylık bahçecilik ipuçlarımıza abone olabilirsiniz!

Mevsimlik süs bitkilerinin, çalıların ve ağaçların farklı farklı bakım ihtiyaçları olması gözünüzü korkutmasın. Biz burada genel kuralları paylaşacağız; peyzaj şirketiniz ise sizin koşullarınızda tam olarak ne yapılması gerektiği konusunda yol gösterecektir.

Mevsimlik süs bitkileri çok uzun ömürlü olmadıklarından bakımları görece kolaydır. Ne var ki parlak renklerinin bir bedeli vardır: Özellikle de ilk dikildiklerinde, topraktaki besinleri hızla çektikleri için toprağı zenginleştirmek ve sulamayı desteklemek amacıyla su tutma özelliğini artırmak için epey kompost ve malç kullanmak gerekir.

Çiçeklerinizin tohum üretmeye enerji harcamak yerine, güzel görünmeye devam etmesi için zamanı geçen çiçekleri kesebilirsiniz. Evinizin bahçesinde ise, bakım işleriyle daha az uğraşmak için kuruyan çiçekleri bitkinin üstünde bırakabilir, sonra tohumları toplayıp yeniden ekebilirsiniz! Bu, özellikle kır çiçeği bahçelerinde kullanışlı bir yöntemdir çünkü bitkinin üstünde bırakılan çiçekler, böcekler ve arılar için güzel bir yaşam alanı oluşturur.

Çalılar çiçeklerden büyük, genellikle yaprak dökmeyen, odunsu bitkilerdir. Ancak dökülen çiçeklerin taç yaprakları hızla canlılıklarını kaybettiğinden onları tırmıkla toplamak gerekir.

Mevsimlik süs bitkileri gibi, yeni dikilmiş çalı bitkileri de toprağın zenginleşmesi için malça ihtiyaç duyar; ancak daha önceden dikilmiş çalılar, gübre ve kompost uygulamasından daha fazla fayda sağlar. Bunlar genellikle ilkbaharda budanmaya ihtiyaç duyarlar ancak bazılarının biçimini korumak için daha sık budama yapmak gerekebilir. Süs çalıları için de aynı şey geçerlidir çünkü tüm göz alıcılıkları düzgün biçimlerine bağlıdır. Budama ayrıca bitkinin sağlıklı büyümesine de yardımcı olur. Ne var ki, yapraklardaki enerji rezervini tüketmemek için yaz aylarında budama yapmaktan genel olarak kaçınmak gerekir. Ancak bitkileriniz Kasım’dan Haziran’a kadar çiçek açıyorsa o zaman çiçeklenmeden hemen sonra budama yapabilir, hatta üzerinde fazla çiçek olmayan eski dalları tamamen kesebilirsiniz.

Ağaçlar iyice büyüdüklerinde genellikle daha az bakıma ihtiyaç duysalar da, bu kez de büyük ağaç bakımı daha fazla araç gereç gerektirebilir. Peyzajınızın işlevsel kalabilmesi için, manzarayı ve tabelaları kapatan veya tehlikeli biçimde sarkan dalları kesmek veya bağlamak ve sonbaharda dökülen yaprakları toplamak gerekir. Son olarak, çalılarda olduğu gibi, çiçeklenmeden sonra budama yapmak en iyisi olmakla birlikte, düşük ısılar gelişimi engelleyeceğinden, soğuk aylarda budama yapmaktan kaçınmak gerekir.

Toprağı sağlıklı tutmak için çiçek tarhlarına gübre uygulamak elzemdir. Tıpkı insanlar gibi, bitkilerin de büyümek için çeşitli besinlere ihtiyacı vardır! Tezek ve kompost, besinden zengin bir toprak elde etmenin ekoloji dostu seçenekleri olduğu gibi, tezek ve malçın yoğunluğu, toprağın su tutup bitkileri yavaş yavaş sulamasını da sağlar. Elbette özellikle fakir veya çok işlenmiş topraklardaki bitkileriniz için fosfor, potasyum ve diğer yararlı elementleri içeren gübreler de kullanılabilir.

Gübrelemede doğa dostu organik gübreleri kullanmanızı şiddetle tavsiye ederiz. Organik gübrelerin içeriğindeki besinler, hayvan tezeğinden, kemik tozundan ve başka farklı doğal ürünlerden elde edildiğinden, çevreye inorganik eşdeğerlerinden daha az zarar verirler.

Ziyaretçileriniz kadar başka canlıların da bahçenizi ziyaret ederek keyfini çıkarmasını isterseniz de, bunlardan bazıları bitkilerinizi mahvedeceğinden ortadan kaldırılmalıdır. Sayısı fazlaca artan her şey, her tarafı sarmadan bir an önce kontrol altına alınmalıdır. Hiç böcek olmaması, kuşlara, küçük hayvanlara ve kertenkelelere yiyecek kalmaması anlamına geleceğinden, ekosistemin bir bölümünü tamamen ortadan kaldırmamak önemlidir. Bakım, bu canlıların sayısını izlemeyi ve bitkileri uygun şekilde tedavi etmeyi de kapsar.

Bu iş, sürdürülebilir bir şekilde yapılabilir. Kimyasal ürünler kullanmadan önce fiziksel ve ekolojik müdahaleler değerlendirilip denenmelidir. Çimlerden herdemyeşil ağaçlara kadar her şey, zararlılara ve hastalıklara kurban gidebilir. Peyzaj bakımının bu yönü ayrıntıya dikkat ve özen gerektirdiğinden, uzman bir peyzaj bakım ekibiyle çalışmanızı tavsiye ederiz.

İdeal olan, bölgedeki böceklere ve hastalıklara karşı direnç geliştirmiş yerel bitkiler dikmek olsa da, bazı bitki türlerinin vazgeçilemeyecek kadar güzel olduğunun ve zararlılar ve hastalıklar bakımından özel dikkat gerektirdiğinin farkındayız. Bu ilave özen gerekliliği, yenidencanlandırılan alışveriş merkezleri veya endüstriyel arazilerde halihazırda pek de iyi durumda olmayan bitkilerin sağlıklı büyümesi için de geçerlidir.

Yaygın zararlılar arasında aşağıdakiler bulunur:

• Yeşilkurt (Helicoverpa armigera)
• İki noktalı kırmızı örümcek (Tetranychus urticae)
• Lahana yaprakgüvesi/elmas sırtlı güve (Plutella xylostella)
• Pamuk yaprakbiti (Aphis gossypii)

Yaygın bitki hastalıkları arasında aşağıdakiler bulunur:

• Kara leke hastalığı
• Külleme/ Mildiyö hastalığı
• Küf
• Ağaç kanseri

Bitki zararlıları ve hastalıklara tasarım ve uygulama aşamalarındaki önlemlerle engel olunmaya çalışılsa da, aşırı yağış, aşırı sıcak dalgası, aşırı nem gibi mevsim normallerinin dışındaki hava koşullarının yaşandığı her yerde karşımıza çıkabilirler.

Her yaz yeni rekor sıcaklıkların yaşandığı ve orman yangınlarının hektarlarca araziyi yok ettiği 21. yüzyılın en önemli konularından biri su korumasıdır. Bu nedenle sulama da her ticari ve konutsal peyzajda dikkate alınması gereken bir mevzudur ve suyun optimal kullanımı için düzenli ve düzgün bakım gerekir.

Sulama sistemi bakımı, tıkanıklıklar, sızıntılar ve genel eskime gibi sulama sisteminin en iyi şekilde çalışmasını engelleyen her tür hasarın tespit edilmesini kapsar.

Peyzajınız değiştikçe, mevsimlik çiçeklerin yerine yenileri ekildikçe veya eskiler tamamen söküldükçe, otomatik sulama sistemlerinin bitkilerinizin, çiminizin ve ağaçlarınızın ihtiyaçlarına uygun şekilde, uygun yerlerde sulama yapmaya devam etmesi önemlidir.

Süs havuzu bakımı, kapsamlı su bilgisi ve mühendislik bilgilerinden havuzdaki canlıların ve kuşların yapı üzerindeki olası etkilerini anlamaya kadar bazı uzmanlık becerileri gerektirir. Süs havuzlarının bakımı temel olarak filtrelerden ve mekanik aksamdan tortunun temizlenmesini, çevredeki toprak erozyonuyla ilgili sorunların kontrolünü ve motorların, su aksamının ve diğer elektriksel konuların işlevselliğinin korunmasını içerir.

Süs havuzunuzda balıklar veya kurbağalar da bulunuyorsa, bu genellikle havuzunuzun sağlıklı olduğunun bir göstergesidir. Ancak bu canlıların başına bir şey geldiği ve nedenini tam olarak anlayamadığınız takdirde etrafta kullanılan pestisitlerin suya karışıp oradaki yaşamı bozup bozmadığından emin olmak gerekir. Kaz dışkısı da aynı etkiyi yaratabileceğinden, ilk bakışta akla gelmeyen etkenleri de hesaba katmakta fayda vardır.